---

---

"คุณ ป. น่ะเหมือนข้าวสาร ทุกคนยังต้องการกินข้าวสาร ก็เหมือนกับต้องการเรื่องของคุณ ป."

ถ้าคุณเป็นนักอ่านหนังสือ คงมีสักครั้งหนึ่งที่มีโอกาสได้ผ่านตากับบทประพันธ์หลากหลายรูปแบบ ไม่ว่าจะเป็นเสือใบ สามเกลอหัวแข็ง (พล นิกร กิมหงวน) ศาลาโกหก และอีกนับไม่ถ้วน ตัวละครทุกตัวในแต่ละเรื่องนั้น มีชีวิตชีวา สนุกสนาน หรือแม้แต่เศร้าสร้อยจนทำให้เรารู้สึกคล้อยตามด้วยจินตนาการอันลึกซึ้งของผู้แต่ง ในยุคสมัยที่อาชีพขีด ๆ เขียน ๆ ได้รับการขนานนามว่า 'นักเขียนไส้แห้ง'
ถ้าตัวอักษรทุกตัวที่เรียงรายอยู่บนหน้ากระดาษนั้น ไม่ได้เกิดจากพื้นฐานของความรักในอาชีพนี้อย่างจริงใจและจริงจังแล้ว บทประพันธ์เหล่านี้คงไม่เกิดขึ้นให้เราได้อ่านกันอย่างเพลิดเพลิน
แม้นว่า...ป.อินทรปาลิต ผู้เป็นนักเขียนไส้แห้งคนนั้นได้ลาลับไปไกลเหลือไว้ให้แก่ลูกหลานเพียงความบันเทิงที่หลงเหลือแทนตัวเขา และทอดทิ้ง ความรัก ความผูกพันไว้ต่อหญิงหนึ่ง คนนี้...

ปรานี อินทรปาลิต
ผู้หญิงที่เก็บความรัก ความผูกพันไว้ จนบัดนี้

รุ้ง: ป.อินทรปาลิตนี่ เป็นชื่อจริงหรือเปล่าคะ
คุณปราณี: นามปากกาค่ะ ชื่อจริงชื่อว่า ปรีชา อินทรปาลิต บางทีก็เรียกกันว่า ชา

รุ้ง: คุณป. เขียนมาทั้งหมดกี่เรื่องแล้ว คุณป้าจำได้มั้ย
คุณปราณี: โอ้โฮ...จำไม่ได้นะหนู เฉพาะเรื่องสามเกลอนี่ก็เป็นพัน ๆ ตอนแล้ว

สามเกลอที่คุณป้าพูดถึง เป็นนิยายพ็อกเก็ตบุ้ค ที่ออกมาแนวตลกโปกฮา โดยมีตัวละครประจำเรื่องอยู่ไม่กี่คน แต่ละคนก็มีบทบาทบุคลิกที่เด่นชัด เช่น กิมหงวน มหาเศรษฐีชาวจีนผู้รวยล้นฟ้า ฉีกแบงก์ทิ้งเป็นว่าเล่น พล ผู้รูปหล่อ หรือนิกรที่แสนกะล่อน และตัวประกอบอื่น ๆ ที่แวะเวียนกันเข้ามามีบทบาทในแต่ละตอน

รุ้ง: ป้าว่าในบรรดาตัวละครทั้งหมด คุณป. อยากเป็นตัวไหนในชีวิตจริง
คุณปราณี: แกคงอยากเป็นพลมากกว่านะคะ รูปหล่อ บางทีแกคุยเล่น ๆ ถามว่าป้าชอบตัวไหน ป้าจะบอกว่าชอบไอ้หงวน ไม่ใช่หมายถึงว่าเขารวยนะ แต่กิมหงวนเป็นเสียสละดี แล้วป้าไม่ชอบไอ้กร กระดูก เคี่ยว รู้มาก ไปไหนไม่เคยออกเงิน ไอ้นี่รู้มาก

รุ้ง: เขาได้พล็อตเรื่องมาจากไหน หรือมีใครเป็นตัวอย่างคะ
คุณปราณี: แกไม่ดูใครเป็นตัวอย่างเลย นักเขียนด้วยกันเองยังบอกว่า โธ่ คุณป. เหรอดีแต่เขียนเรื่องรัก โศก แนวอื่นเขียนไม่ได้ ตอนหลังแกถึงหันมาเขียนเรื่องเสือใบ ก็เขียนเสียจริงจัง จนตำรวจต้องห้ามไม่ให้เขียนอีก เพราะว่าชาวบ้านจะเป็นเสือใบกันทั้งเมือง ใส่เชิ้ตดำสวมหมวก ถึงขนาดคนที่มาแสดงละครเรื่องนี้ขึ้นรถเมล์ก็ไม่ต้องเสียตังค์

เสือใบเป็นเรื่องจริง มีศักดิ์เป็นถึงลูกเจ้าพระยา เข้ารับราชการแต่ทนไม่ได้กับการโกงกินของเจ้านาย จึงมีเบื้องหลังเป็นผู้ร้ายเย้ยกฎหมาย มีศีลธรรม ชอบช่วยเหลือคนจน เหมือนกับตัวละครโรบินฮู้ดของฝรั่ง

รุ้ง: รายได้จากการเขียนหนังสือเป็นอย่างไรบ้างคะ
คุณปราณี: ตอนที่เริ่มเป็นนักเขียนใหม่ ๆ ได้ 20 บาทต่อเล่ม ๆ หนึ่ง ก็ดีใจตายชักแล้วค่ะ

รุ้ง: เรื่องไหนที่ทำให้ดังขึ้นมา
คุณปราณี: สามเกลอนี่แหละ ที่ได้ค่าเรื่องเพิ่มมาอีกเป็นสองสามร้อยบาทต่อเล่ม แต่ตอนนั้นป้ายังไม่ได้มาอยู่กับคุณป. นะคะ

รุ้ง: แล้วมาอยู่กับคุณป. ได้อย่างไร
คุณปราณี: ก็ไม่รู้สิ คงเป็นเพราะป้าลำบากมั้ง ต้องทำงานเป็นแคชเชียร์อยู่นอกบ้าน สารพัดที่จะต้องรับภาระ ทั้งแม่ทั้งน้อง ใครเป็นที่พึ่งป้าได้ ป้าก็ยอม ป้าไม่คิดอะไรหนักหนา อันนี้ป้าพูดอย่างเปิดอกนะคะ

รุ้ง: แสดงว่าคุณป. เข้ามาหาคุณป้าด้วยความสงสาร
คุณปราณี: ไม่ค่ะ ไม่ แกพูดยังงี้ พี่รักหนู เมียพี่เป็นอย่างเงี้ย ยุ่งกันไม่ได้ เป็นผัวเมียกันไม่ได้ ป้าก็โอ.เค. เพราะเราก็ชอบเขาอยู่แล้ว รักเขา ป้าก็บอกว่า พี่ต้องขอแม่หนูนะ แต่แม่หนูคงไม่เอาอะไรพี่หรอก แกก็ไปขอเองเลย เข้าไปหาแม่ บอกแม่ว่า ผมรักเขานะครับ แม่ของป้าก็บอกว่า ลูกฉันทำอะไรไม่เป็นนะคุณ ไม่เป็นจริง ๆ ดีแต่หุงข้าว สุกมั่ง ไม่สุกมั่ง แกก็บอกว่า ผมไม่ได้ขอลูกสาวแม่ไปเป็นคนใช้นะครับ ผมขอไปเป็นเมียผม แม่ถึงยอม

รุ้ง: คุณป. เป็นเจ้าบุญทุ่ม
คุณปราณี: ไม่ทุ่มหรอกค่ะ ธรรมดา ๆ แกไม่มาทุ่มอะไรกับป้าหรอก อยู่ด้วยกันแกยังไม่มาทุ่มเลย ตอนจีบก็ไม่ทุ่ม

รุ้ง: งั้นเขาบอกรักอย่างไรเล่าคะ
คุณปราณี: (คุณป้าทำเสียงโวยวายด้วยความเหนียมอาย) รักก็รักนะ...

คุณป้าไม่ยอมเล่าให้ฟังว่าในยุคสมัยนั้น คุณป. ใช้คารมวาบหวิวขนาดไหนจนทำให้ใจอ่อนยอมร่วมหอลงโรงด้วย เพียงแต่บอกว่า คุณป. มีจดหมายรักมาถึง แล้วเธอก็ขอเก็บไว้อ่านคนเดียว ตราบจนทุกวันนี้ก็ยังถือว่า จดหมายต่าง ๆ ที่คุณป. ส่งให้ เป็นเสมือนตัวแทนที่คุณป้าเก็บติดไว้ในกระเป๋าเงินพกพาไปไหนมาไหนด้วยตลอดเวลา

รุ้ง: ขอดูจดหมายบ้างได้ไหมคะ จะได้เห็นว่าแตกต่างกับสมัยนี้อย่างไร
คุณปราณี: แตกต่างแน่ ๆ ค่ะ แต่ไม่ให้อ่านหรอก

รุ้ง: มีหลายฉบับ
คุณปราณี: ค่ะ มีหนังสือบางฉบับเหมือนกันที่ได้จดหมายป้าไปตีพิมพ์ ซึ่งป้าไม่ทราบเหมือนกันว่าเขาไปได้มาจากไหน

รุ้ง: เขียนลักษณะยังไงคะในจดหมาย
คุณปราณี: ลักษณะความในใจ (ยิ่งทำให้พวกเราอยากได้มีโอกาสอ่านจดหมายรักสำนวนนักเขียนอย่างคุณป. บ้าง จึงช่วยกันอ้อนวอนขอดูฉบับที่คุณป้าพกไว้ติดตัว จนใจอ่อนยอมอนุญาต และก้มลงค้นหาในกระเป๋าเงินด้วยใบหน้าที่เปี่ยมไปด้วยความสุข ราวกับได้หวนระลึกว่าเวลาช่วงนี้คุณป. และคุณป้าอยู่เพียงลำพังจนล่วงไปสักพักหนึ่ง สีหน้าและแววตาของคุณป้าดูเปลี่ยนไป)

รุ้ง: เกิดอะไรขึ้นหรือคะ
คุณปราณี: หาไม่เจอแล้ว (น้ำเสียงสั่นเครือ) ป้าเก็บไว้ในนี้แนบตัวตลอดเวลาจริง ๆ นะหนู ไม่รู้ใครมาเอาไป

เป็นอันว่าพวกเราหมดโอกาสที่จะได้เห็นคารมของนักรักรุ่นลายคราม เป็นเพราะจดหมายหายไป หรือมีมือดีมาแอบฉกไปเพื่อนำไปหาผลประโยชน์ทางการค้าก็ไม่อาจทราบได้

รุ้ง: มาอยู่กับคุณป. แล้วสบายขึ้นมั้ย
คุณปราณี: ก็ไม่สบายทีเดียว เพราะอยู่ด้วยกันไม่กี่เดือน ญี่ปุ่นก็บุก เกิดสงครามตั้ง 5 ปี ต้องช่วยแกทำมาหากิน เพราะแกมีลูกกับเมียเดิมอีกตั้ง 2 คน เราต้องช่วยเลี้ยง กระดาษก็ไม่มี ก็มีคนแนะนำให้ไปพากย์หนังจีน แกก็ไป พอต้องไปต่างจังหวัด แกก็เอาป้าไปด้วยช่วยพากย์ ไม่ได้เงินด้วยแถมซ้ำป้ายังถูกตีอีก เพราะป้าพากย์ไม่ได้ เห็นบทแล้วพูดไม่ออก ต้องโดนทุบเข้ากลางหลัง ป้าถึงหลุดพูดออกไปได้ ถึงได้เรื่อง

รุ้ง: หากินยากมั้ยคะหลังจากนั้น
คุณปราณี: อ๋อ ไม่ยากหรอกค่ะ เรื่องของแกก็มีคนต้องการเรื่อยนะคะ อย่างนายเวิ้ง นครเกษม นี่เจ้าประจำเลย เขาบอกว่า คุณป. น่ะเหมือนข้าวสาร ทุกคนยังต้องการกินข้าวสาร ก็เหมือนกับต้องการเรื่องของคุณป.

รุ้ง: เป็นนักเขียนดื่มเหล้าเก่งหรือเปล่า
คุณปราณี: ไม่เลย แกไม่ดื่มเลย แล้วก็ไม่ค่อยสังคมกับพวกนักเขียนด้วยกัน พวกนั้นเขากินเหล้า แกเหมือนคนเจียมตัว จนกลายเป็นดูถูกตัวเอง แกบอกว่าเราจนแล้วไม่กินเหล้า ก็อย่าไปสังคมกับเขาเลย เขาต้องไม่ชอบเรา จนป้าต้องขอร้องว่าให้แกไปพบปะพวกนักเขียนบ้าง แกก็ เออ...เออ...เมียบอกให้ไปก็ไปซะหน่อย พอแกไปก็สมหวัง พวกที่ไม่เคยเห็นแกเลย พอได้มาเจอก็ดีใจ

รุ้ง: มีตัวละครตัวไหนคะที่คุณป. สมมุติเป็นคุณป้า
คุณปราณี: ไม่ทราบ อันนี้ป้าไม่ทราบ เท่าที่รู้ก็มีศาลาโกหกนี่แหละที่เขาล้อป้ามากที่สุด บรรยายว่าป้าเสียงดัง กินหมากปากเลอะ แล้วก็ให้ป้าไปขายห่อหมก แกเขียนซะจนคนนึกว่าป้าเป็นแบบนั้นจริง ๆ แถมบอกว่าป้าตัวใหญ่ ตัวยังกับผีเสื้อสมุทรอีกนะ ซึ่งจริง ๆ แล้วมันตรงกันข้ามหมด ป้าตัวเล็ก

รุ้ง: ตอนนี้อายุเท่าไรแล้วคะ
คุณปราณี: 72 ปีค่ะ ตอนมาอยู่กับคุณป. ก็ 20-21 ปี เขาแก่กว่าป้า 10 ปี

รุ้ง: แล้วทำไมถึงไปอยู่ที่อเมริกาได้คะ
คุณปราณี: ป้าว่าเป็นเพราะพรหมลิขิตบันดาลดวงชะตานะไม่ใช่อะไรหรอก ทนายป้ายังบอกว่า อย่างป้านี่ดีนะ ไปผจญชีวิตดีกว่าผู้ชายบางคนอีก จริง ๆ แล้ว หลังจากคุณป. เสีย ป้ายังอยู่บ้านสามพราน ป้าชอบเลี้ยงหมา เลี้ยงไว้ในบ้านตั้ง 18 ตัว แล้วมันก็เที่ยวไปอาละวาดชาวบ้านแถวนั้น พวกเขาไม่ยอม ถือปืนมายืนหน้าบ้านป้าจะมายิงหมา ป้าก็ เอ...เรานี่ชักจะไม่ค่อยดี อยู่ตัวคนเดียวมันชักมีเหตุการณ์ที่ไม่น่าดู

รุ้ง: แล้วญาติ ๆ ไปไหน
คุณปราณี: โธ่ แม้แต่ลูกเขยของคุณป.เองยังบอกว่า ถ้าขายเรื่องของคุณป. แล้วไม่แบ่งเงินให้แกนี่แกจะแพ่ง...แพ่ง...ใส่ป้า ถึงขั้นนี้แล้วป้ายังอยากอยู่อีกหรือเมืองไทย ในเมื่อป้าก็อยู่ตัวคนเดียวกับคุณป. ก็ไม่มีลูกด้วยกัน คุณเชิด ทรงศรี มาขอซื้อเรื่องกับป้า ป้าก็ไม่ยอมขาย เพราะว่าป้าเกลียดเรื่องที่จะมาซื้อขาย เดี๋ยวจะมามีเรื่อง ป้าก็บอกคุณเชิดว่า อย่าทำเลย เขาก็...ทำเหอะ กลัวไปทำไม ผมจะช่วยพี่เอง ป้าก็ไม่ยอม คนเขียนเขาก็ตายไปแล้ว มานั่งทึ้งอะไรกันมันน่าเกลียดจะตายชัก คุณเชิดก็ว่า ว้าย...ถ้าหนังออกมาดี ผมจะให้พี่ 15% ป้าก็ไม่เอาลูกเดียว

รุ้ง: ปกติเรื่องลิขสิทธิ์เรื่องของคุณป. ซื้อได้ที่ใครคะ
คุณปราณี: เดี๋ยวนี้หรือคะ...ก็นี่แหละป้าถึงอยากจะทำมูลนิธิขึ้นมา เพราะว่าป้าไม่ทราบเรื่องเลยว่าใครเอาเรื่องไปขาย ใครเอาไปซื้อ

รุ้ง: อ๋อ เขาเอาเรื่องไปเล่นเอง ไม่ได้ซื้อลิขสิทธิ์
คุณปราณี: ไม่ค่ะ หมายถึง เอ่อ...เขาซื้อกับลูกชายคุณป. เห็นทนายบอกว่าเขาก็มีสิทธิ์ครึ่งหนึ่ง ป้า 50 เขา 50 เขามีสองคนแบ่งกันคนละ 25% แล้วระหว่าง 25 นี่ป้ายังมีส่วนอีก ป้าก็บอกทนายว่าไม่อยากถึงอย่างนั้นหรอก ทึ้งกันจะตายอยู่แล้ว เลยอยากตั้งมูลนิธิขึ้นมา คือว่า ใครเอาเรื่องไปแล้วก็จะต้องเอาเงินที่ได้มาเข้ามูลนิธิ

รุ้ง: รวมทั้งของลูกคุณป. ด้วย แล้วเขาจะยอมหรือ
คุณปราณี: อันนี้ก็ช่างเขาสิคะ ส่วนของเขาจะเข้าหรือไม่ ก็ช่างเขา

รุ้ง: แล้วส่วนของคุณป้า
คุณปราณี: เข้ามูลนิธิเลย คือป้าไม่ต้องการ ป้าพอแค่นี้แล้ว ป้าไปหารับประทานเองสบายกว่าไม่ต้องแบ่งใคร เพราะถ้ามูลนิธิตั้งขึ้นมาก็ถือว่าป้าเสียสละส่วนของคุณป. ไปเพื่อนักเขียนรุ่นหลัง ลูกหลานรุ่นหลัง เขาเดือดร้อน ต้องการให้องค์การนี้ช่วยเหลือ เช่นเขียนเรื่องแล้วไปไม่รอด เราก็หาทางช่วยเขา แต่มูลนิธิที่จะเริ่มนี่ต้องมีทุนถึง 2 แสนจึงจะตั้งได้ ป้าจะไปเอาเงินที่ไหน ป้าไม่มีปัญญาหา ถ้าต้องไปเรี่ยไรเขาก็ไม่ใช่สิ่งที่ถูกต้อง

รุ้ง: ช่วงที่ไปอยู่อเมริกา 12 ปีนี่ มีปัญหาเรื่องลิขสิทธิ์มากหรือคะ คุณป้าถึงต้องกลับมาตั้งมูลนิธิ
คุณปราณี: มิได้ค่ะ ป้าไม่ตั้งใจเลยนะคะ ป้ากลับมาเพราะอยากมาหาคนโน้นคนนี้ มาทำบุญให้คุณป. ไปเยี่ยมกระดูก ป้ายังบอกคุณป. เลยว่า คงไม่มาอีกแล้ว มาหนนี้หนเดียวนะพี่

รุ้ง: ไปทำอะไรที่อเมริกาคะ
คุณปราณี: ไปเลี้ยงเด็ก หาเงินเลี้ยงตัวเอง ตั้งแต่อยู่มาเลี้ยงไป 11 คนแล้ว บางทีเลี้ยงคนพี่อยู่ แม่เขามีอยู่ในท้องอีกคนก็ให้เราอยู่เลี้ยงต่อเลย ก่อนกลับมาเมืองไทยนี่ ก็เลี้ยงคนแก่อายุตั้งเกือบแปดสิบ คือเลี้ยงตั้งแต่เด็กสุดจนถึงคนแก่สุด แต่ป้าเลี้ยงคนแก่นี่แหละถึงได้มีเงินกลับมาเพราะว่าได้เงินดี เนี่ย...ลูกสาวคนแก่ที่ป้าเลี้ยงแกตามมาเมืองไทยด้วย เขาอยากจะชวนให้ป้าไปอยู่กับพี่สาวเขาที่เปิดร้านอาหารไทยอยู่ในลาสเวกัส เขาถือว่าป้านี่เป็นเหมือนญาติเขา เพราะอยู่ดูแลแม่เขาจนเสีย เขาบอกให้ป้าพอเถอะ แก่แล้ว

รุ้ง: เลี้ยงเด็กรายได้ดีมั้ยคะ
คุณปราณี: โอ๊ย สองสามร้อยเหรียญเองต่อเดือนนะ ใครเขาจะให้เรามากมาย แถมซ้ำเรากินอยู่ในบ้านเขาด้วย ป้าไม่รับเลี้ยงนอกบ้านไม่อยากยุ่ง ถ้าใครต้องการป้าเขาก็โทร.มาเรียก ถ้าข้ามรัฐก็ส่งตั๋วมาสิจะบินไป

รุ้ง: ตอนไปใหม่ ๆ ไม่มีปัญหาเรื่องภาษาหรือคะ
คุณปราณี: คือป้าไม่ไปยุ่งกับใครเขา ไม่พูดเลยแต่ก็เอาตัวรอดได้ ตอนที่พูดไม่เป็น ไปถึงใหม่ ๆ อยากกินปีกไก่ทอดมาก ไปยืนหน้าตู้ทำท่าตีปีกให้เขาดู เขาก็ยังไม่เข้าใจ

รุ้ง: แล้วไม่ถูกกองตรวจคนเข้าเมืองจับ (IMMIGRATION DIVISION)
คุณปราณี: ป้าได้ใบเขียวแล้ว เมื่อก่อนสิถือพาสปอร์ตเฉย ๆ มันขาดไปนานแล้ว ป้าเขียนจดหมายมาเมืองไทยยังบอกเขาว่าเป็นกะเหรี่ยงอยู่นะ ตอบจดหมายเสร็จแล้วกะเหรี่ยงจะข้ามไปอีกรัฐหนึ่ง ต้องรีบตอบซะเร็ว ๆ ป้าย้ายไปเรื่อย ๆ

รุ้ง: อยู่มากี่รัฐแล้ว
คุณปราณี: หลายรัฐ ถ้าเที่ยวละก็ไปมาเกือบหมด เพราะว่าพ่อแม่เด็กเขาไปไหนก็ต้องพาป้าได้ด้วย ลูกเขาไป เขาไม่เอาป้าไปก็ไม่ได้ เขาไม่ยอมเลี้ยงลูกกันเองหรอกขาดทุน

รุ้ง: แสดงว่าชีวิตของป้าในอเมริกาสนุกและมีความสุขมากกว่า
คุณปราณี: สำหรับเวลานี้ใช่ค่ะ คือป้าไม่ต้องไปวุ่นวายอะไรกับใคร

รุ้ง: ถ้าเทียบกับเมื่อตอนอยู่กับคุณป.
คุณปราณี: ไม่ค่ะ (คุณป้าเน้นเสียงหนักแน่น) อยู่กับคุณป. สิคะมีความสุข ไอ้อยู่ตอนนี้น่ะ ป้าทำให้มันสุขไปเอง คือเราไปอยู่อย่างงั้น ถ้ามัวนึกถึงแต่ความทุกข์แล้วจะอยู่ได้ยังไง อยู่ไม่ได้แน่ ๆ ถึงต้องทำตัวให้สนุก ให้ลืมไปเอง

รุ้ง: ทราบว่าคุณป. เป็นคนเจ้าชู้
คุณปราณี: มากเชียวหนู ก่อนมาแต่งงานกับป้า เขามีภรรยาอยู่แล้ว

รุ้ง: คุณป้าไม่ทราบ
คุณปราณี: แกบอกป้าค่ะ แกว่าเมียแกน่ะยุ่งอะไรไม่ได้ เป็นโรคลิ้นหัวใจเปิด ตัวบวมเรื่อยต้องนอนอยู่โรงพยาบาลเป็นปี ๆ ป้าแต่งงานกับคุณป. ก็ยังไม่เคยเจอคุณมุก (ภรรยาคนแรกของคุณป.) ป้าไม่ไปให้แกเห็น แล้วแกก็ไม่มารุกราน

รุ้ง: แล้วสองคนมาเจอกันได้อย่างไร
คุณปราณี: ก็ตอนที่คุณป. ไปทำหนังสือพิมพ์ปิยะมิตรรายสัปดาห์ ตอนนั้นคุณป. เจ้าชู้หนักมาก ป้าก็ไม่พูด ไม่ห้ามเลยนะ บางคนยังไม่ทราบด้วยซ้ำว่าเป็นเมียแก เราก็นั่งทำงานกันเป็นแถว ๆ ป้านั่งข้างหน้าแก มีเด็กผู้หญิงนั่งข้างหลัง ผู้หญิงเขาจะทานข้าวกลางวันก็มาเคาะกระจกเรียกแก ป้าก็เหลียวไปดู เห็นแล้วว่ากำลังพยักเพยิดชวนกันไปกินข้าว แกก็ออกไปไม่เหลียวมองป้าเลย

รุ้ง: แล้วคุณป้าทำยังไงตอนสาวมาเคาะกระจกเรียก
คุณปราณี: ป้าไม่รู้จะทำยังไง เปิดลิ้นชัก ร้องไห้อยู่ในลิ้นชัก ไม่อยากให้ใครเห็นเรา คนมันเยอะอายเขา ข้าวกลางวันไม่ต้องกินกัน แต่ก่อนนี้ป้าตัวจี๊ดเดียวเอง อดข้าวบ่อย มันทานไม่ลง

รุ้ง: หลังจากคุณป. จีบผู้หญิงคนใหม่ ภรรยาสองคนก็เลยหันมาจับมือกัน
คุณปราณี: น้องคุณป. มาเรียกป้า บอกว่าพี่มุกอยากให้ป้าไปพบ ซึ่งป้าอยู่กับคุณป. ตั้ง 7 ปีแล้วนะคะ เพิ่งจะมาอยากพบ แกคงรู้ว่าคุณป. เจ้าชู้หนัก แล้วคงแน่ใจว่าคุณป. คงไม่ทิ้งป้าแน่ ๆ เพราะถ้าเป็นคนอื่นคุณป. ได้มาก็เลิก มีป้าเท่านั้นที่อยู่มาได้ตั้งนาน ป้าก็กลัว เดี๋ยวไปพบเขา เขาปิดประตูตี ป้าก็ตายชัก ป้าก็บอกว่าไม่เอา หนูไม่ไป คนที่มาตามเขาก็บอกให้ไปเถอะน่า พี่มุกเขาไม่ว่าอะไรหรอก เขาอยากพบจะได้พูดกันเสียที ตอนนี้พี่ชา (หมายถึงคุณป.) เจ้าชู้หนักจัง ป้าเลยผลัดเป็นพรุ่งนี้ พรุ่งนี้มารับหนูก็แล้วกัน

รุ้ง: คุณมุก เขาเรียกไปคุยอะไรบ้าง
คุณปราณี: คุณมุกเขาถามว่าทำไมป้าถึงไม่หึงบ้าง คุณป. ไปโน่นไปนี่อะไรยังงี้ป้าก็บอก เอ้า คุณพี่เป็นเจ้าของ คุณพี่ยังไม่หึงเลยแล้วหนูไม่ใช่เจ้าของสักหน่อยจะไปหึงทำไม ไม่เอาหรอก แล้วเรื่องอย่างนี้ด้วย ป้าอายเขา ไม่ทำหรอก คุณมุกก็เอ้อ อะไรวะ บ้า ๆ ซื่อ ๆ แกว่าป้าบ้า ป้ามาคิดนะคะว่าเรื่องอะไรเราจะไปดึงคุณป. มาคืนเขา ก็ปล่อยให้คนอื่นเอาไปกินไม่ดีกว่าหรือ แบ่งกันบ้าง เราก็ไม่ต้องเสียใจคนเดียว แล้วเขาก็ไม่ต้องมาหลอกใช้เราเป็นเครื่องมือ

รุ้ง: ตอนพบคุณไข่มุกครั้งแรกนั่นคุณป. ทราบมั้ย
คุณปราณี: ไม่ทราบสิคะ แต่ป้าเข้าใจว่าเป็นแผนของคุณป. ที่จะทำเจ้าชู้หนัก เพื่อว่าเมียสองคนจะได้ปรองดองกัน เจ้าชู้ให้เห็นกันจะ ๆ นี่แหละ เพราะพอคุณมุกเสียคุณป. ก็เลิกเจ้าชู้ไปเลย

รุ้ง: หลังจากนั้นล่ะคะ
คุณปราณี: หมายถึงตอนที่พี่มุกกับป้าพบกันแล้วหรือคะ ก็ดีกับป้ามาเรื่อย คุณป. เขาก็มาถามว่า ไง แม่มุกเขาเรียกเหรอ แล้วแกก็ทำท่ายักคิ้วยักหน้า ป้าตอบไปว่านึกว่าจะโดนซ้อมตายแล้ว แกบอก แหม เธอผลักแม่มุกเบา ๆ เขาก็ล้มแล้ว เพราะเขาอ้วน เตี้ย สุขภาพก็ไม่แข็งแรงตัวบวมตลอดเวลา พอเข้ากันได้ป้าก็ต้องคอยไปปรนนิบัติที่โรงพยาบาล โอ๊ย แกใช้ป้าอุตลุตเลย เดี๋ยวก็ พี่มุกอยากได้ผ้าซิ่นนะคะ อยากได้ผ้าโสร่ง ให้ป้าไปเลือกซื้อให้ ถ้าถูกใจป้าก็ต้องถูกใจพี่สิ แกรู้นิสัยป้าว่าชอบหรือไม่อย่างไร คล้าย ๆ กับทราบว่ารสนิยมป้าเป็นแบบไหน พยาบาลเขายังบอกเลยว่า เกิดมายังไม่เคยเห็นเมียน้อยเมียหลวงเข้ากันได้ดี ป้าก็บอกว่าไม่ใช่เข้ากันได้หรอก พี่มุกเขาหลอกใช้ เรารู้ตัวแต่ก็ยินดีทำให้ ไม่รู้จะไปโวยวายทำไม

รุ้ง: ปรึกษากันบ้างหรือเปล่าเกี่ยวกับเรื่องของคุณป.
คุณปราณี: พี่มุกเขาให้ป้าตามหึงคุณป. บ้าง บอกนี่เขาจะไปแต่งงานกับผู้หญิงอื่นอีกแล้วนะ เราก็...แต่งก็แต่งไปเหอะ เขาก็ไปแต่งจริง ๆ

รุ้ง: แต่งงานอีกหรือคะ
คุณปราณี: ค่ะ แต่งงานจริง ๆ แต่งงาน รดน้ำ พี่มุกยังมาบอกให้ป้าไปหึงเขาซี่ ป้าบอกไม่เอา ยิ่งไม่เอาใหญ่เลย คนเยอะแยะ คุณป. เขาก็บอกนะว่า ปล่อยเถอะ ไม่งั้นพี่เสียเหลี่ยม คือแกทุ่มเงินไปกับผู้หญิงคนนี้เยอะ ถูกผู้หญิงคนนี้หลอกกิน แล้วแกก็ยังไม่ได้เขา แกกลัวโดนลบเหลี่ยม ต้องเอาให้ได้ก่อน

รุ้ง: แต่งแล้วคุณป. ไปอยู่กับเจ้าสาวนานมั้ย
คุณปราณี: 2-3 วันเท่านั้นเองค่ะ เจ้าบ่าวก็เผ่นกลับมาแล้ว เผ่นมาก็พาป้าไปดูมวย แม่ยายพ่อตาของเจ้าสาวก็ไปตามที่สนามมวย ไปเจอป้ากับลูกชายคุณป. ด้วยเขาก็เข้ามาถามว่าจะเอายังไง มาแต่งงานกับลูกสาวฉัน แขกเหรื่อเยอะแยะ แล้วทำไมมานั่งกับผู้หญิงอื่นล่ะ ลูกสาวฉันร้องไห้อับอายขายหน้าเขาหมด แกก็ยืนยิ้มเฉย ๆ ตอบไปว่า ผู้หญิงที่ไหน ก็เมียผมนะสิ

รุ้ง: พ่อแม่เขาว่าอย่างไร
คุณปราณี: ก็โกรธ แต่ก็ทำอะไรแกไม่ได้ หลังจากนั้นแกก็ไม่ไปหาผู้หญิงคนนั้นอีกเลย

รุ้ง: แล้วแกยังมีเจ้าชู้อีกมั้ยคะ
คุณปราณี: มี ป้ามีเรื่องอัดอั้นตันใจเยอะแยะ ที่ป้ายอมเล่าวันนี้เพราะคิดว่ามันสิ้นสุดชีวิตแล้ว ป้าเหลือแค่นี้แล้ว ป้าก็ไม่อยากจะเก็บเอาไว้ในใจคนเดียว ว่าเรามีทุกข์ยังไง ถ้าใครโดนอย่างนี้บ้าง ถึงจะรู้ว่าหัวใจเราเนี่ยมันแตกสลายร้องไห้จนขี้เกียจจะร้อง

รุ้ง: แสดงว่าเขาไปทำเจ้าชู้ไว้มาก
คุณปราณี: แกเจ้าชู้ขนาดที่ว่า เราเห็นเขาขับรถไปกับผู้หญิงอื่นผ่านไปต่อหน้าต่อตาเรา ป้าเองก็ไม่รู้จะทำอย่างไร ก็เลยถุยน้ำลาย พอทำไปแล้วก็เดินตัวแข็งขึ้นรถรางไป วันหลังคุณป. มาเล่าให้ฟังว่าผู้หญิงเขาเห็น ก็ถามคุณป. ว่า เอ๊ะ คนนั้นทำอะไรน่ะพี่ คุณป. ตอบไปว่า คงเป็นบ้ามั้ง แหม ก็ป้าโกรธนี่

รุ้ง: ลักษณะภรรยาคุณป. นี่ต้องทนให้ถึงที่สุด
คุณปราณี: ค่ะ ป้ายอมรับ ไม่ทราบว่าเพราะอะไรถึงทน เป็นเพราะว่าเรารักแกมากมั้ง แต่บางทีป้าก็เบื่อแกนะ เวลาแกหงุดหงิดอะไรยังเงี้ย เราก็ อื้อ...น่ารำคาญ พวกนักเขียนนี่เจ้าอารมณ์นะหนู มาอยู่ใกล้ชิดเขาแล้วจะรู้

รุ้ง: เปรียบเทียบผู้หญิงรุ่นป้ากับสมัยนี้
คุณปราณี: ก็อิจฉาสมัยนี้แย่สิคะ เพราะเขามีความรู้ดีกว่าป้า ป้านี่เหมือนกับต้องยอมเป็นทาสเขาเลย เพี่อนคุณป. เขายังว่าดู ๆ คุณป้ารับใช้แต่คุณป. ลูกเดียว มีแต่ความรักให้เขา เขาต้องการอะไรป้าก็ทำให้ นอกจากเขาบอกป้าเชือดคอให้ดู คงไม่ยอมเชือดนะ ป้ากลัวตายเหมือนกัน ถึงจะรักอย่างไรก็เถอะ (หัวเราะ)

รุ้ง: เคยคิดว่ารู้อย่างนี้จะไม่แต่งกับคุณป. มั้ย
คุณปราณี: อ๋อ ไม่คิดหรอกค่ะ ช่างเหอะ ป้าถือว่าป้าตัดสินใจถูกแล้ว

รุ้ง: คุณป. เป็นอะไรถึงเสียคะ
คุณปราณี: แกเป็นเบาหวาน เป็นมาสิบกว่าปีแล้ว ผอมเลย แกเคยอ้วน ป้ารักแกเพราะแกอ้วนลงพุงนี่แหละ สง่าดีละ สมาร์ท ตอนแกเสียใหม่ ๆ นะคะ แกมาหาป้าเรื่อย ในความรู้สึกของป้า จะเป็นเพราะป้ารักแกมากหรือไงก็ไม่ทราบนะคะ อย่างเดินอยู่...ป้าเห็นแกยืนอยู่แล้ว ตอนเสียแต่งตัวยังไงก็มายังงั้น

(คุณป้าหยุดคำพูดทิ้งช่วงหายไปคล้ายกับนึกทบทวนเหตุการณ์ที่ผ่านมา บรรยากาศในการสนทนาเริ่มเปลี่ยน เพราะพวกเราเห็นคุณป้าพยายามกลั้นน้ำตาที่รื้นออกมาที่ขอบตา)

คุณปราณี: นุ่งกางเกงแพรตัวเดียว พอป้าเดินสวนแก แกก็ดึงป้าไปกอด ๆ แล้วก็ไปพูด ไม่เคยพูดเลย บางทีป้านอนหลับแกมานั่งที่หน้าเตียง เราก็ เออ...พี่ไปไหนมา แกก็ก้มตัวลงมากอดป้า

รุ้ง: แล้วตอนนี้
คุณปราณี: ไม่แล้วค่ะ แกไม่มาหา 4-5 ปีแล้ว ป้าไม่ฝันถึงด้วย ทุกวันนี้ถ้าครบรอบคุณป. ป้าก็จะส่งเงินมาทำบุญที่เมืองไทย ไม่รู้จะตอบแทนเขาอย่างไรนะคะที่เคยอยู่ด้วยกันมา นอกจากทำบุญไปให้

รุ้ง: เสียกี่ปี่แล้วคะ
คุณปราณี: 20-21 ปีได้ ตอนที่แกเสียอายุ 58 ปี ส่วนป้าก็ 48 ปี ตอนนั้นร้องไห้ทุกวัน

รุ้ง: ถ้างั้น ตอนที่อยู่ด้วยกันไม่เคยห่างกันเลย
คุณปราณี: ใช่ค่ะ และอีกอย่างไม่ค่อยจากกัน ตอนสุดท้ายของชีวิตอยู่กัน 2 คนจริง ๆ มันก็เลยยิ่งว้าเหว่หนักเข้าไปอีก ลูกหลานเขาก็ต่างคนต่างไป อธิบายไม่ถูกว่าความว้าเหว่ทำไมมันมากมายอย่างนี้ พอออกจากที่ทำงานป้าอยู่ขนส่งสายใต้นะคะ พอขึ้นรถกลับบ้านใจจะเสีย ป้าต้องร้องไห้ทุกครั้งที่ขึ้นรถเมล์ คือว่าเขาอยู่เราไม่ลำบาก ถึงจะลำบากเราก็ว่าเราสบาย เรามีเพื่อนที่จะพูดกัน คุยกัน ป้าไม่อยากอยู่เล้ย แต่ก็ไม่เคยคิดฆ่าตัวตายนะ กลัวหายใจไม่ออกฆ่าตัวตายนี่บาปนะหนู คนเราเกิดมามีเวรมีกรรมอยู่แล้ว ป้าก็พยายามบังคับใจตัวเองให้นึกถึงความไม่ดีของเขา นึกว่าเขาเป็นคนเจ้าชู้ จะได้ไม่ต้องร้องไห้ แต่ใจมันก็นึกถึงแต่สิ่งดี ๆ ของเขา

รุ้ง: แสดงว่าที่อยู่ด้วยกัน เขาก็ยังดีกับเรา
คุณปราณี: ดีมาก ดีมาก ๆ (คุณป้าเน้นเสียงว่าดีจริง ๆ) ยกเว้นเรื่องเจ้าชู้แล้ว ทุกอย่างก็ดีหมด ป้าถึงรักแก แล้วเหมือนกับว่าแกจะรู้นะคะว่า ถ้าแกตายไป ป้าจะต้องลำบาก ก่อนแกจะเสียแค่สองปี แกก็พาป้าไปจดทะเบียนสมรส ไอ้ป้าน่ะคัดค้านแกนะคะ ไม่อยากไป อายเขา อายนายอำเภอ นายอำเภอยังพูดว่าอะไรกันครับ ทำไมเพิ่งมาจดทะเบียนเอาป่านนี้เพื่อผลประโยชน์หรือครับ คุณป. ก็ตอบไปว่า ครับ

รุ้ง: เดี๋ยวนี้ยังเหงาอยู่หรือเปล่า
คุณปราณี: ก็มีนิด ๆ หน่อย ๆ แต่น้อยกว่าตอนคุณป. เสีย ป้าไม่อยากพูดถึงแก พูดแล้วมันเหมือนกับไปเรียกร้องความเหงากลับมา

ก่อนจบบทสนทนาวันนั้น เราถามคุณป้าว่า เมื่อกลับไปยังอเมริกาแล้ว จะหวนกลับมาเมืองไทยอีกมั้ย คุณป้าตอบคำถามสุดท้ายของเราว่า
"ไม่ค่ะ ไม่แล้ว ไม่อยากกลับมาแล้ว ทำไมหรือคะ ป้าจะมาทำไม อยู่นี่แล้วทำอะไรรับประทานละคะ อยู่ที่นี่เหงากว่าอยู่โน่น เพราะไปไหนมาไหนไม่ได้ ป้าจากเมืองไทยไปนานมาก ตั้งแต่ไปก็เพิ่งกลับมาครั้งนี้เป็นครั้งแรกไม่ค่อยรู้จักใคร อะไร ๆ มันก็เปลี่ยนแปลงไป ถนนหนทางก็ไม่ค่อยรู้ อีกอย่างเราแก่แล้ว ใครเขาจะมาจ้างเราทำงาน ไม่มีงานแล้วจะเอาเงินที่ไหนใช้ ขอเขาใช้หรือ ป้าไม่เอาหรอก อยู่โน่นดีกว่ารับจ้างเลี้ยงเด็ก เลี้ยงคนแก่ไปตามประสา"

และปรานี อินทรปาลิต ผู้หญิงไทยวัย 72 ปี ดวงใจของนักเขียนไส้แห้งก็ลาบ้านเกิดเมืองนอนไปแล้วอย่างเด็ดเดี่ยวและโดดเดี่ยว สู่เมืองลุงแซมด้วยความมุ่งมั่นที่จะดำรงชีวิตตัวเองให้อยู่รอด โดยปราศจากญาติมิตร หรือแม้แต่ลูกหลานให้ห่วงหา เธอไปอย่างสมศักดิ์ศรีแห่งตน ตามกฏเกณฑ์ของสังคมแบบ 'ตัวใครตัวมัน' นั่นแหละ